Wiedza

  • 04 I 05 I 2023

    KKP działa we Francji!

    Czy wiesz, że Kancelaria KKP od wielu lat jest członkiem Polskiej Izby Handlowo-Przemysłowej we Francji?

  • 02 I 12 I 2021

    Kancelaria Kotulski Köhler Przybysz na X Kongresie Prawa Medycznego w Krakowie

    Zmieniający się świat wymaga od nas stałego doskonalenia. Wartość rynku usług medycznych stale rośnie – a ostatnie dwa lata wymusiły liczne zmiany prawne także i w tym zakresie.

  • 23 I 09 I 2021

    Sukces naszego Działu Procesowego i Restrukturyzacji.

    W sprawie z powództwa o zmianę umowy na podstawie art. 357 Kodeksu cywilnego (klauzula rebus sic stantibus) poprzez oznaczenie wysokości świadczenia i zmianę wysokości wynagrodzenia, Sąd udzielił zabezpieczenia naszemu Klientowi - dostawcy biomasy, prowadząc do czasowego udzielenia mu ochrony prawnej, o treści tożsamej z ochroną, jaką ma zapewnić mu przyszłe orzeczenie rozpoznawane w postępowaniu głównym.

  • 21 I 09 I 2021

    Ceny uprawnień do emisji CO2 uderzają w dostawców biomasy. Ratunkiem klauzula nadzwyczajnej zmiany stosunków

    Rekordowe ceny uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (ang. European Union Allowances – EUA), będące efektem ogłoszenia nowego, unijnego celu klimatycznego, uderzyły w głównych uczestników unijnego systemu handlu uprawnieniami (ang. European Union Emissions Trading System – EU ETS) – przedsiębiorstwa energetyczne, ale dotykają także ich kontrahentów – dostawców biomasy niebędących jej producentami.

  • 22 I 03 I 2021

    Gminy zwrócą nadpłacony podatek

    24 lutego 2021 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie o sygn. akt SK 39/19, w którym orzekł, że art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

  • 02 I 02 I 2021

    Nabywca nieruchomości odpowie za nakłady dzierżawcy

    Kodeksowa zasada jest jasna - jeżeli dzierżawca ulepszył rzecz najętą, a strony nie umówiły się inaczej, to zgodnie z 694 k.c. w zw. z 676 k.c. wydzierżawiający może żądać przywrócenia do stanu poprzedniego albo musi zapłacić sumę odpowiadającą wartości ulepszeń w chwili zwrotu w przypadku chęci ich zatrzymania.

  • 01 I 12 I 2020

    Kwestionowanie spisu wierzytelności w postępowaniu układowym i sanacyjnym

    Spis wierzytelności obejmuje co do zasady wierzytelności osobiste w stosunku do dłużnika powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Ma on znaczenie nie tylko dla celów postępowania, ponieważ po prawomocnej odmowie zatwierdzenia układu lub po prawomocnym umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego wyciąg z zatwierdzonego spisu wierzytelności zawierający oznaczenie wierzyciela i przysługującej mu wierzytelności stanowi tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnikowi.

  • 18 I 11 I 2020

    Prawo zamówień publicznych – zmiany od 1 stycznia 2021 r.

    Już niedługo, bo dnia 1 stycznia 2021 r. zacznie obowiązywać ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (PZP). Dotychczasowa ustawa PZP obowiązywała od 2004 roku, była wielokrotnie nowelizowana, przez co w wielu miejscach stała się trudna do zrozumienia, a nawet nieczytelna – lecz dla wszystkich praktyków rynku zamówień publicznych całkowicie nowa regulacja będzie wyzwaniem.

  • 16 I 10 I 2020

    Kara umowna za wypowiedzenie, odstąpienie od umowy w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego

    Zastrzeganie kar umownych w obrocie gospodarczym stało się niemal powszechne. Co więcej, kwestia ewentualnej odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależycie wykonane zobowiązanie jest jedną z najczęściej negocjowanych klauzul umownych. Wydaje się, że strony umowy korzystają nie tylko z jej odszkodowawczych funkcji, ale także z jej prewencyjnego i przymuszającego charakteru. Warto jednak zadbać o to, aby zastrzeżenie kary umownej mogło być skutecznie dochodzone i nie stanowiło jedynie pozornego zabezpieczenia prawidłowego wykonania umowy przez kontrahenta.

  • 10 I 10 I 2020

    Nabycie przedsiębiorstwa z wolnej ręki w postępowaniu upadłościowym

    Przy złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub później- w toku postępowania o ogłoszenie upadłości- uczestnik postępowania może złożyć wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części (pre- pack). Upływ tego terminu nie zamyka jednak wierzycielowi możliwości nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z wolnej ręki.

  • 26 I 05 I 2020

    Co nowego dla pracodawców w tarczy 3.0?

    Podczas gdy rząd zapowiada kolejną już ,,tarczę antykryzysową”, a do przestrzeni publicznej docierają sprzeczne informacje o możliwościach, jakie mają przynieść kolejne regulacje, skupmy się na ostatnich zmianach wprowadzonych przez tzw. tarczę 3.0., jakie istotne zmiany dla pracodawców wprowadza?

  • 21 I 04 I 2020

    Tarcza, która otwiera drzwi

    Znajdujemy się obecnie w nietypowej sytuacji i wymagającym momencie historii. Epidemia, z którą przyszło nam się mierzyć wymaga rozważnego, skutecznego i szybkiego działania, w szczególności ze strony legislatora.

  • 17 I 04 I 2020

    Tarcza antykryzysowa

    Powszechnie wiadomo, że rządzący na czas walki z wirusem COVID-19 przygotowali szereg rozwiązań pomocowych dla przedsiębiorców, ubranych w ramy tzw. tarczy antykryzysowej. Wśród nich ustawodawca przewidział pomoc ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w postaci dopłaty do wynagrodzeń pracowników i składek na ubezpieczenie społeczne, jakie są zatem warunki uzyskania pomocy.

  • 07 I 04 I 2020

    Państwo udzieli pomocy publicznej w celu ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw?

    Projekt ustawy o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw, który wpłynął do sejmu 26 marca 2020 r. i został skierowany do I czytania zakłada, że pomoc udzielana będzie w podziale na trzy kategorie uzależnione od tego, w którym stadium planowania restrukturyzacji znajduje się przedsiębiorca.

  • 20 I 03 I 2020

    Umowa standstill, jako remedium na utratę płynności

    Jak wynika z rekomendacji dotyczącej Dobrych Praktyk Procesów Restrukturyzacji Przedsiębiorstw wydanych przez Związek Banków Polskich, umowa standstill powinna mieć na celu umożliwienie utrzymania płynności w czasie prowadzonych rozmów na dotychczas udzielonych produktach oraz zapewnienie czasu na przygotowanie przez jej strony docelowego rozwiązania. Często tylko porozumienie i skoordynowanie działań wierzycieli może umożliwić dłużnikowi wprowadzenie środków naprawczych.

  • 17 I 03 I 2020

    Zmiana terminu płatności nie zmieni terminu przedawnienia?

    Można przypuszczać, że w najbliższych tygodniach, wobec trudnej sytuacji gospodarczej, wielu przedsiębiorców zwróci się do swoich kontrahentów z prośbą o odroczenie terminu płatności zobowiązań. O ile nie ulega wątpliwości, że zmiana terminu płatności przed jego upływem jest w pełni dopuszczalna i nie powinna być rozważana jako niedozwolona zmiana okresu przedawnienia, o tyle zmiana terminu płatności po jego upływie może wiązać się ze skutkami niekorzystnymi dla wierzyciela.

  • 05 I 03 I 2020

    Najważniejsze zmiany ksh w zakresie spółki akcyjnej oraz spółki komandytowo-akcyjnej

    Spółka akcyjna i spółka komandytowo-akcyjna prowadzą własne strony internetowe i zamieszczają także na tych stronach, w miejscach wydzielonych na komunikację z akcjonariuszami, wymagane przez prawo lub ich statuty ogłoszenia pochodzące od spółek.

  • 04 I 02 I 2020

    Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

    Spółki, które zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed dniem wejścia w życie przepisów dotyczących Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (13 października 2019 r.) mają obowiązek zgłosić informacje o beneficjentach rzeczywistych do dnia 13 kwietnia 2020 roku.Oznacza to, że dane dotyczące beneficjentów rzeczywistych omawianych podmiotów mogą nie figurować w rejestrze w okresie przejściowym i w konsekwencji nie będą jeszcze dostępne.

  • 04 I 02 I 2020

    Prosta Spółka Akcyjna – przełom dla branży FinTech?

    Prosta Spółka Akcyjna jako nowy typ spółki kapitałowej ma być dostosowany do potrzeb podmiotów z branży FinTech. Jej główne założenia opierają się na odpowiedniej elastyczności i swobodzie działania, które mają pozwolić na szybszy rozwój innowacyjnych przedsięwzięć. Czym jest PSA i czy ma szansę spełnić swoje zadanie? I co ma z tym wspólnego blockchain?

  • 04 I 01 I 2017

    Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki na skutek złożonej rezygnacji

    W poprzednim artykule poruszającym tematykę skutecznego złożenia rezygnacji z pełnienia funkcji członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością przytoczono problematykę adresata oświadczenia o rezygnacji z pełnienia funkcji członka zarządu w spółce z o.o. i wskazano na rozbieżności w orzecznictwie i doktrynie w tym zakresie. Zagadnienie to ma znaczenie zarówno z punktu widzenia członka zarządu składającego oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji, jak i z punktu widzenia samej spółki. Istotnym jest bowiem, by członek zarządu posiadał stosowny dowód złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji (rezygnacja z pełnienia funkcji członka zarządu skuteczna jest z chwilą złożenia takiego oświadczenia, a nie wpisu zmian do Krajowego Rejestru Sądowego w tym zakresie), jak i spółka dysponowała dokumentem potwierdzającym tę okoliczność, celem dołączenia do wniosku o wpis zmian w składzie zarządu w rejestrze.

  • 08 I 02 I 2016

    KC odsetki i KPC pozew i mediacja

    Już od stycznia rozpoczął się proces wielkich zmian w kodeksie cywilnym i kodeksie postępowania cywilnego. Rok 2016 bez oporów można nazwać rokiem nowości – zarówno w kwestiach prawa materialnego, np. sposobu liczenia odsetek i ich rodzajów, nowego oblicza dokumentów, jak i procedury – w tym w szczególności w zakresie promowania mediacji i podjętych prób przyspieszenia postępowania. Niektóre zmiany weszły w życie już z dniem 1 stycznia 2016 r. – zostaną one omówione w tej informacji.

  • 05 I 01 I 2016

    Pojęcie niewypłacalności, zmiany od dnia 1 stycznia 2016r

    Z dniem 1 stycznia 2016r. weszły w życie zmiany do przepisów dotyczących prawa upadłościowego w zakresie pojęcia niewypłacalności, zawartego w art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dalej: Ustawa). Po pierwsze, niewypłacalność dłużnika powiązana została, w art. 11 ust. 1 Ustawy, z utratą zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Utrata wskazanej zdolności w rozumieniu Ustawy następuje w momencie, gdy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza okres trzech miesięcy.

  • 30 I 12 I 2015

    Rewolucyjne zmiany na początku 2016 rok

    Już 22 lutego 2016 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy- Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (dalej: Ustawa). Zasadniczym celem wprowadzonych zmian jest ograniczenie możliwości stosowania umów o pracę na czas określony. Wprowadzone przez Ustawodawcę modyfikacje dotyczą także innych aspektów zatrudnienia tj. dopuszczalności i okresów wypowiedzenia umów o pracę na czas określony oraz możliwości zwolnienia pracowników z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia.

  • 10 I 12 I 2015

    Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki na skutek złożonej rezygnacji

    Przepis art. 202 kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) przewiduje szereg możliwości wygaśnięcia mandatu członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Zgodnie natomiast z uregulowaniami przepisu art. 202 § 4 k.s.h. mandat członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wygasa m.in. na skutek jego śmierci, rezygnacji lub odwołania ze składu zarządu.

  • 14 I 09 I 2015

    Prokura samoistna, a reprezentacja w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

    Prokura to klasyczna instytucja prawa handlowego, uregulowana w Kodeksie cywilnym (dalej: „k.c.”). Jest to rodzaj przedstawicielstwa, a ściślej rzecz ujmując – pełnomocnictwa, które może ustanowić wyłącznie przedsiębiorca. Przepisy prawa zapewniają wyjątkowo szeroki ustawowo określony zakres uprawnień przysługujących prokurentowi. W myśl art. 1091 § 1 k.c. prokura obejmuje bowiem umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych.

  • 15 I 07 I 2015

    Lista wspólników spółki z o.o. – czy zawsze jeden dokument?

    Zgodnie z art. 167 § 2 kodeksu spółek handlowych jednocześnie ze zgłoszeniem wniosku o wpis spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego należy złożyć podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich. Jest więc do załącznik obowiązkowy. Ponadto listę wspólników należy dołączyć do wniosku o zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców KRS, o ile zmiana dotyczy danych zawartych w liście wspólników – np. zmiana nazwiska wspólnika.

  • 09 I 07 I 2015

    Nowe zasady rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Rejestrze Przedsiębiorców KRS

    Do powstania spółki z ograniczona odpowiedzialnością, funkcjonującej w obrocie przedsiębiorców, koniecznym jest – zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych (dalej: „k.s.h.”) – zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego, wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, powołanie zarządu, ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeśli wymaga tego ustawa lub umowa spółki oraz – co jest równie ważne – wpisu do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: „KRS).

  • 09 I 07 I 2015

    Likwidacja stanowiska pracy nie zawsze uzasadnia zwolnienie pracownika

    Prawidłowe sformułowanie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę oraz zachowanie kompleksowości tego wypowiedzenia często nastręcza wielu kłopotów pracodawcom. W sytuacji, gdy konieczna jest redukcja etatów, aby zachować funkcjonowanie przedsiębiorstwa, często dokonuje się wypowiedzenia z powodu likwidacji stanowiska pracy, przyjmując, iż to uzasadnienie z całą pewnością nie może być zakwestionowane przez sąd pracy, gdyby pracownik odwołał się od wypowiedzenia. Wszak stanowiska nie ma, pracodawca nie widzi możliwości dalszego utrzymywania dotychczasowej ilości etatów, a pozostawienie pracownika na stanowisku byłoby bardzo niekorzystne dla firmy. Jakie więc wątpliwości mógłby mieć jeszcze sąd pracy

KC odsetki i KPC pozew i mediacja

Data publikacji: 08.02.2016

Już od stycznia rozpoczął się proces wielkich zmian w kodeksie cywilnym i kodeksie postępowania cywilnego. Rok 2016 bez oporów można nazwać rokiem nowości – zarówno w kwestiach prawa materialnego, np. sposobu liczenia odsetek i ich rodzajów, nowego oblicza dokumentów, jak i procedury – w tym w szczególności w zakresie promowania mediacji i podjętych prób przyspieszenia postępowania. Niektóre zmiany weszły w życie już z dniem 1 stycznia 2016 r. – zostaną one omówione w tej informacji.

I. Ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, zmieniono zasady naliczania odsetek, w sposób opisany poniżej.

1. Aktualne brzmienie art. 359 k.c. (podkreślono zmiany) – odsetki od kapitału

§1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

§2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

§21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).

§22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.

§23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

§3. (uchylony).

§4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych.

Pomimo sygnalizowanych przez sądy trudności w interpretacji, przyjąć należy, iż przepis ten stosować będziemy wyłącznie do umawianych przez strony odsetek od kapitału – np. w przypadku odsetek naliczanych przy pożyczkach.
W aktualnym brzmieniu przepisu, jeśli mamy do czynienia np. z umową pożyczki, to pożyczkobiorca – o ile inaczej nie postanowiono w umowie – zwrócić powinien kapitał wraz z odsetkami w wysokości 5% (stopa referencyjna – 1,5% plus 3,5%).
Natomiast odsetki maksymalne w obecnym stanie prawnym także liczymy w nowy sposób, bowiem ich wysokość odnosi się do wysokości odsetek ustawowych, o których mowa w §2 tego przepisu i aktualnie wynosić będą 10% [2 x (1,5% + 3,5%)].

Odsetki tzw. umowne otrzymały zatem nowe wskaźniki do wyznaczania ich wysokości.

Należy także zwrócić uwagę, iż „odsetki ustawowe”, o których mowa w ww. przepisie nie oznaczają już odsetek ustawowych, o których mowa była zawsze w przepisie art. 481 k.c. i do których byliśmy przyzwyczajeni – w zakresie tego przepisu jest to pojęcie nowe. W nowym brzmieniu przepisu „odsetki ustawowe” to odsetki w wysokości wyliczonej zgodnie z §2 art. 359 k.c., a więc wg wzoru: stopa referencyjna NBP + 3,5%. W przypadku wątpliwości co do wysokości tych odsetek posiłkować można się zawsze odpowiednim obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości (aktualnie: Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych, Monitor Polski, poz. 46)
Dla porządku wspomnieć należy, iż usunięty §3 stanowił o tym, iż dotychczas wysokość odsetek ustawowych określała Rada Ministrów w drodze rozporządzenia wg wytycznych opisanych w tym przepisie.

2. Aktualne brzmienie art.. 481 k.c. – odsetki za opóźnienie

§1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

§2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

§21. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

§22. Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.

§23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

§24. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.

§3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

Cytowany przepis znajdzie zastosowanie jak dotychczas – w sytuacji opóźnienia w zapłacie, która stanowi świadczenie wzajemne, czyli np. w przypadku zapłaty za wykonaną usługę (tu jednak z pewnymi ograniczeniami, o czym poniżej).

Jeśli kontrahent opóźni się z zapłatą kwoty wskazanej w wystawionym rachunku, żądać można odsetek ustawowych za opóźnienie, przy czym ich wysokość również kreowana jest aktualnie w oparciu o stopę referencyjną NBP powiększoną o 5,5%, czyli wynosi obecnie 7% (1,5% + 5,5%).
Ustawodawca wprowadził maksymalne odsetki także i w tym wypadku, umożliwiając co prawda umowne oznaczenie wysokości odsetek za opóźnienie, jednakże wyłącznie do wysokości 14% [2 x (1,5% + 5.5%)].
Również w przypadku tego przepisu w razie wątpliwości co do wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie posiłkować można się zawsze odpowiednim obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości (aktualnie: Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, Monitor Polski, poz. 47)

Należy zwrócić uwagę na istotną różnicę semantyczną pomiędzy znowelizowanymi art. 359 k.c. a 481 k.c. Oba mówią bowiem o odsetkach ustawowych, przy czym ten drugi wskazuje na „odsetki ustawowe za opóźnienie”. Różnicę tę należy zauważać i stosować odpowiednie pojęcia w treści umów i negocjacji, aby nie było wątpliwości, o jakich odsetkach mowa. Dotychczas przyzwyczajeni byliśmy bowiem do opisywania skrótowo mianem „odsetki ustawowe” instytucji, która aktualnie winna być – dla odróżnienia od odsetek ustawowych od kwot pieniężnych – nazywana „odsetkami ustawowymi od opóźnienia”.

Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy:
„Mechanizm uwzględniający w określaniu wysokości odsetek wprost jedną ze stóp NBP proponuje się wprowadzić także w Kodeksie cywilnym. Biorąc pod uwagę, że odsetki kodeksowe mogą pełnić rolę tzw. odsetek kapitałowych lub odsetek za opóźnienie, zróżnicowana powinna być ich wysokość. Proponuje się zatem, aby odsetki ustawowe za opóźnienie były - z uwagi na ich funkcję "sankcyjną" - wyższe, co wyraźnie zróżnicuje zachowanie zgodne z umową (korzystanie z kapitału) od jej naruszania (opóźnienia w zapłacie należności). Zmiana będzie zatem wyraźnym sygnałem, że dla ustawodawcy istotny jest aspekt "moralności płatniczej". Odsetki kodeksowe byłyby jednak niższe od odsetek za opóźnienie naliczanych na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, które stosowane są w tzw. obrocie profesjonalnym.”

3. Odsetki w transakcjach handlowych
Co ważne – nowelizacja objęła również zmianę zasad naliczania odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, zmieniając Ustawę o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (z dnia 8 marca 2013, Dz.U. poz. 403).

Najistotniejszą zmianą jest ustanowienie odrębności w zakresie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie dla transakcji handlowych – dotychczas odsetki za opóźnienie były wspólne dla każdego rodzaju transakcji, a niepłacący w terminie kontrahent, bez względu na to, czy transakcja była powiązana z jego działalnością, czy też nie, miał obowiązek zapłaty odsetek w takiej samej wysokości.
Nowelizacja zaostrzyła „sankcję” dla niepłacących przedsiębiorców. Aktualnie bowiem w nowym przepisie art. 4 pkt 3) Ustawy ustanowiono definicję odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, które oblicza się jako sumę stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych, czyli aktualnie 9,5%. Jednocześnie nowym przepisem art. 4a wyłączono w transakcjach handlowych przepis art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, a więc przepis ustanawiający niższe odsetki.
Konsekwencją powyższych zmian było dokonanie zmian porządkujących w Ustawie i w ten sposób we wszystkich transakcjach handlowych, a więc takich, gdzie po obu stronach występują przedsiębiorcy, podmioty stosujące Prawo zamówień publicznych, osoby wykonujące wolny zawód itp. i których przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością, stosuje się odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, a więc w wysokości 9,5%, a nie 5%, jak wynikałoby z przepisów Kodeksu cywilnego.

4. Przepis przejściowy
Ustawa zawiera przepis przejściowy, który stanowi, iż do transakcji handlowych w rozumieniu Ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (1 stycznia 2016 r.), a także do transakcji zawieranych w wyniku przeprowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie Prawa zamówień publicznych, wszczętych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. W konsekwencji nowe zasady stosujemy wyłącznie do transakcji, które realizowane będą na podstawie umów i postępowań wszczynanych i zawieranych dopiero od 1 stycznia 2016 r.
Jednocześnie ustawa wskazuje, iż do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe, co oznacza, że po 1 stycznia 2016 r. w transakcjach innych niż handlowe – odsetki naliczać należy wg nowych zasad, nawet jeśli umowa zawarta została jeszcze przed tą datą.

II. Kodeks postępowania cywilnego
Zmiany od 1 stycznia 2016 r. dotyczą również Kodeksu postępowania cywilnego, którego nowelizacja zawarta została w Ustawie z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów. W znacznej części zmiany te dotyczą przepisów kreujących obowiązki sądu i mediatora i mają spowodować, iż mediacja stanie się częściej i chętniej wykorzystywanym środkiem do zakończenia sprawy (np. art. 10, 1832, 1833a, art. 1838 i art. 1839). Nowelizacja zawiera jednak również modyfikację przepisów dotyczących stron i pełnomocników i w ten sposób tworzy nowe obowiązki, o których warto pamiętać.

W szczególności istotną zmianę wprowadzono w przepisie art. 187 §1 k.p.c., a więc w zakresie wymogów formalnych pozwu, gdzie dodano punkt 3). Od 1 stycznia 2016 r., oprócz dokładnego określenia żądania oraz wartości przedmiotu sporu, przytoczenia okoliczności faktycznych i wszystkich elementów niezbędnych dla pisma procesowego, pozew musi zawierać także "informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia." Brak tego elementu powodować będzie zapewne wezwanie do usunięcia braków formalnych pozwu pod rygorem jego zwrotu.

Kwestia wykazywania tego, że pełnomocnicy stron próbowali „dogadać się” na etapie przesądowym albo iż chociaż jedna ze stron podejmowała takie próby przy współudziale swojego pełnomocnika, może się również okazać ważna i warta zaznaczenia w pozwie w kontekście zmiany art. 109§2 k.p.c., który aktualnie brzmi: "§ 2. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia." Brak jakichkolwiek prób ugodowego załatwienia sporu stanowić będzie zatem prawdopodobnie przesłankę negatywną dla przyznania zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w stawce wyższej niż minimalna.
Dla porządku należy zaznaczyć, iż promowanie polubownego załatwiania sporów spowodowało również wprowadzanie zmian w zakresie postępowania przed sądem polubownym.
Nowela zawiera przepis przejściowy, zgodnie z którym do postępowań wszczętych na i i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe, a zatem sądy nie będą wzywać do uzupełnienia pozwów złożonych przed 1 stycznia 2016 r.

Zamknij