Wiedza

  • 04 I 05 I 2023

    KKP działa we Francji!

    Czy wiesz, że Kancelaria KKP od wielu lat jest członkiem Polskiej Izby Handlowo-Przemysłowej we Francji?

  • 02 I 12 I 2021

    Kancelaria Kotulski Köhler Przybysz na X Kongresie Prawa Medycznego w Krakowie

    Zmieniający się świat wymaga od nas stałego doskonalenia. Wartość rynku usług medycznych stale rośnie – a ostatnie dwa lata wymusiły liczne zmiany prawne także i w tym zakresie.

  • 23 I 09 I 2021

    Sukces naszego Działu Procesowego i Restrukturyzacji.

    W sprawie z powództwa o zmianę umowy na podstawie art. 357 Kodeksu cywilnego (klauzula rebus sic stantibus) poprzez oznaczenie wysokości świadczenia i zmianę wysokości wynagrodzenia, Sąd udzielił zabezpieczenia naszemu Klientowi - dostawcy biomasy, prowadząc do czasowego udzielenia mu ochrony prawnej, o treści tożsamej z ochroną, jaką ma zapewnić mu przyszłe orzeczenie rozpoznawane w postępowaniu głównym.

  • 21 I 09 I 2021

    Ceny uprawnień do emisji CO2 uderzają w dostawców biomasy. Ratunkiem klauzula nadzwyczajnej zmiany stosunków

    Rekordowe ceny uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (ang. European Union Allowances – EUA), będące efektem ogłoszenia nowego, unijnego celu klimatycznego, uderzyły w głównych uczestników unijnego systemu handlu uprawnieniami (ang. European Union Emissions Trading System – EU ETS) – przedsiębiorstwa energetyczne, ale dotykają także ich kontrahentów – dostawców biomasy niebędących jej producentami.

  • 22 I 03 I 2021

    Gminy zwrócą nadpłacony podatek

    24 lutego 2021 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie o sygn. akt SK 39/19, w którym orzekł, że art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

  • 02 I 02 I 2021

    Nabywca nieruchomości odpowie za nakłady dzierżawcy

    Kodeksowa zasada jest jasna - jeżeli dzierżawca ulepszył rzecz najętą, a strony nie umówiły się inaczej, to zgodnie z 694 k.c. w zw. z 676 k.c. wydzierżawiający może żądać przywrócenia do stanu poprzedniego albo musi zapłacić sumę odpowiadającą wartości ulepszeń w chwili zwrotu w przypadku chęci ich zatrzymania.

  • 01 I 12 I 2020

    Kwestionowanie spisu wierzytelności w postępowaniu układowym i sanacyjnym

    Spis wierzytelności obejmuje co do zasady wierzytelności osobiste w stosunku do dłużnika powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Ma on znaczenie nie tylko dla celów postępowania, ponieważ po prawomocnej odmowie zatwierdzenia układu lub po prawomocnym umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego wyciąg z zatwierdzonego spisu wierzytelności zawierający oznaczenie wierzyciela i przysługującej mu wierzytelności stanowi tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnikowi.

  • 18 I 11 I 2020

    Prawo zamówień publicznych – zmiany od 1 stycznia 2021 r.

    Już niedługo, bo dnia 1 stycznia 2021 r. zacznie obowiązywać ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (PZP). Dotychczasowa ustawa PZP obowiązywała od 2004 roku, była wielokrotnie nowelizowana, przez co w wielu miejscach stała się trudna do zrozumienia, a nawet nieczytelna – lecz dla wszystkich praktyków rynku zamówień publicznych całkowicie nowa regulacja będzie wyzwaniem.

  • 16 I 10 I 2020

    Kara umowna za wypowiedzenie, odstąpienie od umowy w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego

    Zastrzeganie kar umownych w obrocie gospodarczym stało się niemal powszechne. Co więcej, kwestia ewentualnej odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależycie wykonane zobowiązanie jest jedną z najczęściej negocjowanych klauzul umownych. Wydaje się, że strony umowy korzystają nie tylko z jej odszkodowawczych funkcji, ale także z jej prewencyjnego i przymuszającego charakteru. Warto jednak zadbać o to, aby zastrzeżenie kary umownej mogło być skutecznie dochodzone i nie stanowiło jedynie pozornego zabezpieczenia prawidłowego wykonania umowy przez kontrahenta.

  • 10 I 10 I 2020

    Nabycie przedsiębiorstwa z wolnej ręki w postępowaniu upadłościowym

    Przy złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub później- w toku postępowania o ogłoszenie upadłości- uczestnik postępowania może złożyć wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części (pre- pack). Upływ tego terminu nie zamyka jednak wierzycielowi możliwości nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z wolnej ręki.

  • 26 I 05 I 2020

    Co nowego dla pracodawców w tarczy 3.0?

    Podczas gdy rząd zapowiada kolejną już ,,tarczę antykryzysową”, a do przestrzeni publicznej docierają sprzeczne informacje o możliwościach, jakie mają przynieść kolejne regulacje, skupmy się na ostatnich zmianach wprowadzonych przez tzw. tarczę 3.0., jakie istotne zmiany dla pracodawców wprowadza?

  • 21 I 04 I 2020

    Tarcza, która otwiera drzwi

    Znajdujemy się obecnie w nietypowej sytuacji i wymagającym momencie historii. Epidemia, z którą przyszło nam się mierzyć wymaga rozważnego, skutecznego i szybkiego działania, w szczególności ze strony legislatora.

  • 17 I 04 I 2020

    Tarcza antykryzysowa

    Powszechnie wiadomo, że rządzący na czas walki z wirusem COVID-19 przygotowali szereg rozwiązań pomocowych dla przedsiębiorców, ubranych w ramy tzw. tarczy antykryzysowej. Wśród nich ustawodawca przewidział pomoc ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w postaci dopłaty do wynagrodzeń pracowników i składek na ubezpieczenie społeczne, jakie są zatem warunki uzyskania pomocy.

  • 07 I 04 I 2020

    Państwo udzieli pomocy publicznej w celu ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw?

    Projekt ustawy o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw, który wpłynął do sejmu 26 marca 2020 r. i został skierowany do I czytania zakłada, że pomoc udzielana będzie w podziale na trzy kategorie uzależnione od tego, w którym stadium planowania restrukturyzacji znajduje się przedsiębiorca.

  • 20 I 03 I 2020

    Umowa standstill, jako remedium na utratę płynności

    Jak wynika z rekomendacji dotyczącej Dobrych Praktyk Procesów Restrukturyzacji Przedsiębiorstw wydanych przez Związek Banków Polskich, umowa standstill powinna mieć na celu umożliwienie utrzymania płynności w czasie prowadzonych rozmów na dotychczas udzielonych produktach oraz zapewnienie czasu na przygotowanie przez jej strony docelowego rozwiązania. Często tylko porozumienie i skoordynowanie działań wierzycieli może umożliwić dłużnikowi wprowadzenie środków naprawczych.

  • 17 I 03 I 2020

    Zmiana terminu płatności nie zmieni terminu przedawnienia?

    Można przypuszczać, że w najbliższych tygodniach, wobec trudnej sytuacji gospodarczej, wielu przedsiębiorców zwróci się do swoich kontrahentów z prośbą o odroczenie terminu płatności zobowiązań. O ile nie ulega wątpliwości, że zmiana terminu płatności przed jego upływem jest w pełni dopuszczalna i nie powinna być rozważana jako niedozwolona zmiana okresu przedawnienia, o tyle zmiana terminu płatności po jego upływie może wiązać się ze skutkami niekorzystnymi dla wierzyciela.

  • 05 I 03 I 2020

    Najważniejsze zmiany ksh w zakresie spółki akcyjnej oraz spółki komandytowo-akcyjnej

    Spółka akcyjna i spółka komandytowo-akcyjna prowadzą własne strony internetowe i zamieszczają także na tych stronach, w miejscach wydzielonych na komunikację z akcjonariuszami, wymagane przez prawo lub ich statuty ogłoszenia pochodzące od spółek.

  • 04 I 02 I 2020

    Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

    Spółki, które zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed dniem wejścia w życie przepisów dotyczących Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (13 października 2019 r.) mają obowiązek zgłosić informacje o beneficjentach rzeczywistych do dnia 13 kwietnia 2020 roku.Oznacza to, że dane dotyczące beneficjentów rzeczywistych omawianych podmiotów mogą nie figurować w rejestrze w okresie przejściowym i w konsekwencji nie będą jeszcze dostępne.

  • 04 I 02 I 2020

    Prosta Spółka Akcyjna – przełom dla branży FinTech?

    Prosta Spółka Akcyjna jako nowy typ spółki kapitałowej ma być dostosowany do potrzeb podmiotów z branży FinTech. Jej główne założenia opierają się na odpowiedniej elastyczności i swobodzie działania, które mają pozwolić na szybszy rozwój innowacyjnych przedsięwzięć. Czym jest PSA i czy ma szansę spełnić swoje zadanie? I co ma z tym wspólnego blockchain?

  • 04 I 01 I 2017

    Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki na skutek złożonej rezygnacji

    W poprzednim artykule poruszającym tematykę skutecznego złożenia rezygnacji z pełnienia funkcji członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością przytoczono problematykę adresata oświadczenia o rezygnacji z pełnienia funkcji członka zarządu w spółce z o.o. i wskazano na rozbieżności w orzecznictwie i doktrynie w tym zakresie. Zagadnienie to ma znaczenie zarówno z punktu widzenia członka zarządu składającego oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji, jak i z punktu widzenia samej spółki. Istotnym jest bowiem, by członek zarządu posiadał stosowny dowód złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji (rezygnacja z pełnienia funkcji członka zarządu skuteczna jest z chwilą złożenia takiego oświadczenia, a nie wpisu zmian do Krajowego Rejestru Sądowego w tym zakresie), jak i spółka dysponowała dokumentem potwierdzającym tę okoliczność, celem dołączenia do wniosku o wpis zmian w składzie zarządu w rejestrze.

  • 08 I 02 I 2016

    KC odsetki i KPC pozew i mediacja

    Już od stycznia rozpoczął się proces wielkich zmian w kodeksie cywilnym i kodeksie postępowania cywilnego. Rok 2016 bez oporów można nazwać rokiem nowości – zarówno w kwestiach prawa materialnego, np. sposobu liczenia odsetek i ich rodzajów, nowego oblicza dokumentów, jak i procedury – w tym w szczególności w zakresie promowania mediacji i podjętych prób przyspieszenia postępowania. Niektóre zmiany weszły w życie już z dniem 1 stycznia 2016 r. – zostaną one omówione w tej informacji.

  • 05 I 01 I 2016

    Pojęcie niewypłacalności, zmiany od dnia 1 stycznia 2016r

    Z dniem 1 stycznia 2016r. weszły w życie zmiany do przepisów dotyczących prawa upadłościowego w zakresie pojęcia niewypłacalności, zawartego w art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dalej: Ustawa). Po pierwsze, niewypłacalność dłużnika powiązana została, w art. 11 ust. 1 Ustawy, z utratą zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Utrata wskazanej zdolności w rozumieniu Ustawy następuje w momencie, gdy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza okres trzech miesięcy.

  • 30 I 12 I 2015

    Rewolucyjne zmiany na początku 2016 rok

    Już 22 lutego 2016 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy- Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (dalej: Ustawa). Zasadniczym celem wprowadzonych zmian jest ograniczenie możliwości stosowania umów o pracę na czas określony. Wprowadzone przez Ustawodawcę modyfikacje dotyczą także innych aspektów zatrudnienia tj. dopuszczalności i okresów wypowiedzenia umów o pracę na czas określony oraz możliwości zwolnienia pracowników z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia.

  • 10 I 12 I 2015

    Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki na skutek złożonej rezygnacji

    Przepis art. 202 kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) przewiduje szereg możliwości wygaśnięcia mandatu członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Zgodnie natomiast z uregulowaniami przepisu art. 202 § 4 k.s.h. mandat członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wygasa m.in. na skutek jego śmierci, rezygnacji lub odwołania ze składu zarządu.

  • 14 I 09 I 2015

    Prokura samoistna, a reprezentacja w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

    Prokura to klasyczna instytucja prawa handlowego, uregulowana w Kodeksie cywilnym (dalej: „k.c.”). Jest to rodzaj przedstawicielstwa, a ściślej rzecz ujmując – pełnomocnictwa, które może ustanowić wyłącznie przedsiębiorca. Przepisy prawa zapewniają wyjątkowo szeroki ustawowo określony zakres uprawnień przysługujących prokurentowi. W myśl art. 1091 § 1 k.c. prokura obejmuje bowiem umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych.

  • 15 I 07 I 2015

    Lista wspólników spółki z o.o. – czy zawsze jeden dokument?

    Zgodnie z art. 167 § 2 kodeksu spółek handlowych jednocześnie ze zgłoszeniem wniosku o wpis spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego należy złożyć podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich. Jest więc do załącznik obowiązkowy. Ponadto listę wspólników należy dołączyć do wniosku o zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców KRS, o ile zmiana dotyczy danych zawartych w liście wspólników – np. zmiana nazwiska wspólnika.

  • 09 I 07 I 2015

    Nowe zasady rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Rejestrze Przedsiębiorców KRS

    Do powstania spółki z ograniczona odpowiedzialnością, funkcjonującej w obrocie przedsiębiorców, koniecznym jest – zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych (dalej: „k.s.h.”) – zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego, wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, powołanie zarządu, ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeśli wymaga tego ustawa lub umowa spółki oraz – co jest równie ważne – wpisu do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: „KRS).

  • 09 I 07 I 2015

    Likwidacja stanowiska pracy nie zawsze uzasadnia zwolnienie pracownika

    Prawidłowe sformułowanie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę oraz zachowanie kompleksowości tego wypowiedzenia często nastręcza wielu kłopotów pracodawcom. W sytuacji, gdy konieczna jest redukcja etatów, aby zachować funkcjonowanie przedsiębiorstwa, często dokonuje się wypowiedzenia z powodu likwidacji stanowiska pracy, przyjmując, iż to uzasadnienie z całą pewnością nie może być zakwestionowane przez sąd pracy, gdyby pracownik odwołał się od wypowiedzenia. Wszak stanowiska nie ma, pracodawca nie widzi możliwości dalszego utrzymywania dotychczasowej ilości etatów, a pozostawienie pracownika na stanowisku byłoby bardzo niekorzystne dla firmy. Jakie więc wątpliwości mógłby mieć jeszcze sąd pracy

Kara umowna za wypowiedzenie, odstąpienie od umowy w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego

Data publikacji: 16.10.2020

Zastrzeganie kar umownych w obrocie gospodarczym stało się niemal powszechne. Co więcej, kwestia ewentualnej odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależycie wykonane zobowiązanie jest jedną z najczęściej negocjowanych klauzul umownych. Wydaje się, że strony umowy korzystają nie tylko z jej odszkodowawczych funkcji, ale także z jej prewencyjnego i przymuszającego charakteru. Warto jednak zadbać o to, aby zastrzeżenie kary umownej mogło być skutecznie dochodzone i nie stanowiło jedynie pozornego zabezpieczenia prawidłowego wykonania umowy przez kontrahenta.

Aby postanowienie umowne regulujące karę umowną było ważne i mogło wywrzeć skutki prawne musi zawierać określone elementy (essentialia negotii). Jak stanowi art. 483 § 1 k.c., zawierający definicję kary umownej, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. W świetle tego przepisu kara umowna może być zastrzegana tylko za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Rozwiązanie to ma na celu zapobieganie obchodzenia, poprzez zastrzeganie kary umownej przy zobowiązaniach pieniężnych, zakazu ustalania odsetek powyżej poziomu tzw. odsetek maksymalnych.

Wciąż jednak bardzo często w umowach strony zastrzegają karę umowną za wypowiedzenie umowy lub odstąpienie od niej w sytuacji braku realizacji przez drugą stronę zastrzeżonej płatności (np. wynagrodzenie, czynsz). Tymczasem Sąd Najwyższy (w składzie siedmiu sędziów) w Uchwale z dn. 20 listopada 2019 r. (sygn. Akt: III CZP 3/19) orzekł, że zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym nie jest dopuszczalne. Uchwała ta rozwiązała pojawiające się orzecznictwie problemy i rozbieżności w tym zakresie. Jeżeli zatem jedyną przyczyną, dla której strona umowy składa oświadczenie o odstąpieniu od umowy była zwłoka w zapłacie np. wynagrodzenia, a więc zwłoka w spełnieniu świadczenia pieniężnego, to wówczas nie można skutecznie dochodzić zapłaty kary umownej za odstąpienie od umowy, gdyż takie zastrzeżenie kary umownej jest sprzeczne z bezwzględnie obowiązującym art. 483 § 1 k.c., a co za tym idzie nieważne na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c.

Choć wyżej przywołana Uchwała Sądu Najwyższego odnosi się do sytuacji odstąpienia od umowy, podobnie należy ocenić sytuację, gdy wypowiedzenie umowy spowodowane jest wyłącznie niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem świadczenia pieniężnego przez kontrahenta. Należy uznać, że kara umowna zastrzeżona na wypadek wypowiedzenia z tej przyczyny, w istocie stanowi pośrednio sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia pieniężnego i jako taka jest nieważna.

Konstruując zastrzeżenia kary umownej w takich sytuacjach dobrze jest zatem pamiętać, aby w umowie przewidzieć inne sytuacje umożliwiające odstąpienie lub wypowiedzenie umowy (nie mające charakteru pieniężnego), które dawałyby podstawę do naliczenia kary umownej, co pozwoli na jej skuteczne wyegzekwowanie.

Radca prawnyJoanna Jaszczyk,
szef zespołu procesów i restrukturyzacji w Kancelarii KKP

Zamknij