Raportowanie ESG – co to jest i kogo dotyczy?

W ostatnich miesiącach raportowanie ESG było odmieniane przez wszystkie przypadki. Nie inaczej było w przypadku naszej kancelarii, która na bieżąco śledziła zmiany i doradzała klientom w tym zakresie. 

Na początek dwa zdania o Dyrektywie CSRD i zmianach 

Raportowanie ESG zostało wprowadzone dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (dalej: Dyrektywa CSRD, tekst dostępny tutaj: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32022L2464).  

Dyrektywa jako akt harmonizujący przepisy wewnętrzne państw członkowskich, musi zostać przez nie wdrożona do wewnętrznych przepisów. W przypadku Dyrektywy CSRD przepisy, z kilkumiesięcznym opóźnieniem, wprowadzono m.in. do ustawy o rachunkowości czy też ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.  

I kiedy wydawało się, że w zakresie implementacji przepisów i raportowania ESG nie zmieni się już nic, Parlament Europejski i Rada podjęły pracę nad dyrektywą zmieniającą okres obowiązywania Dyrektywy CSRD dla niektórych podmiotów. Dyrektywa zmieniająca została przyjęta 14 kwietnia 2025 r., a weszła w życie już 17 kwietnia 2025 r. 

Tym samym obowiązek raportowania i progi raportowania dla niektórych podmiotów uległy zmianie.  

W niniejszym wpisie przybliżymy Państwu najważniejsze uaktualnione założenia dotyczące raportowania ESG. 

Co to jest raportowanie ESG? 

Raportowanie ESG jest raportowaniem niefinansowym, w ramach którego przedsiębiorcy zobowiązani do raportowania, raportują oddziaływanie działalności w trzech obszarach E, S i G, które oznaczają odpowiednio Środowisko (E- Environment), Kwestie społeczne (S-Social) oraz Ład korporacyjny (G – Governance).  

ESG jest najbardziej aktualną i najszerszą koncepcją wdrożenia społecznej odpowiedzialności biznes, w ramach poszczególnych obszarów ESG raportuje się: 

1. E – kwestie środowiskowe, skupiające się na wpływie danej organizacji na środowisko i możliwości minimalizacji ryzyka negatywnego wpływu na środowisko; 
2. S – kwestie społeczne, skupiające się na warunkach pracy, równym traktowaniu, podstawowych prawach pracowniczych i prawach człowieka, również w łańcuchu dostaw, relacjach społecznych i oddziaływaniu organizacji na lokalne społeczeństwo;  
3. G – kwestie związane z zapewnieniem odpowiedniej struktury zarządzania i finansowania działalności. 

Kogo dotyczy obowiązek raportowania ESG? 

Obowiązek raportowania ESG został wprowadzony stopniowo, i tak: 

1. W pierwszej kolejności za rok 2024 do raportowania zobowiązane są największe jednostki zainteresowania publicznego duże podmioty, w tym spółki giełdowe, baki i zakłady ubezpieczeń; 
2. Następnie za rok 2025 raportować powinny duże jednostki i jednostki na czele dużych grup kapitałowych*; 
3. Kolejno za rok 2026 z możliwością odroczenia do 2028 r. raportować powinni emitenci rynku regulowanego będący małymi i średnimi przedsiębiorstwami z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw*; 
4. Jako ostatnia grupa podmiotów zobowiązanych do raportowania za rok 2028 do raportowania zobowiązane zostały określone polskie jednostki zależne i oddziały, których jednostka dominująca najwyższego szczebla lub jednostka samodzielna jest spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. 

* W związku z wejściem w życie Dyrektywy zmieniającej obowiązki raportowania grup wskazanych w pkt 2-3 zostały przedłużone odpowiednio do 2027 i 2028 roku. 

Zasady raportowania niefinansowego w firmie – różnice względem dotychczasowego raportowania niefinansowego 

Samo raportowanie niefinansowe nie jest nowością. Wcześniej część przedsiębiorstw zobowiązana była do raportowania niefinansowego na podstawie art. 49 b Ustawy o rachunkowości. Raportom tym zarzucano jednak, że nie były jednolite i usystematyzowane i tym samym były trudne do oceny i porównania.  

Raportowanie ESG odbywa się według ujednoliconych standardów ESRS. Standardy ESRS zostały przyjęte przez Komisję Europejską w drodze Rozporządzenia delegowanego z dnia 31 lipca 2023 r. (treść rozporządzenia jest dostępna tutaj: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=OJ:L_202302772) Dzielą się na standardy przekrojowe, tematyczne i sektorowe.  

Co istotne, przedsiębiorstwa podlegające obowiązkowi raportowania ESG nie są zobowiązane do raportowania wszystkich standardów ESRS, a jedynie tych, które są istotne z perspektywy prowadzonej działalności danego przedsiębiorstwa. Ocena ta przebiega zgodnie z oceną podwójnej istotności – istotności wpływu lub istotności finansowej.  

Kolejną ważną zmianą w raportowaniu ESG względem dotychczasowego raportowania niefinansowego jest to, że raport ESG podlega atestacji przez biegłego rewidenta. 

Jednocześnie warto wskazać, że ustawodawca w Polsce wyszedł naprzeciw małym i średnim jednostkom raportującym, przewidując dla nich możliwość raportowania uproszczonej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. 

Wskazówki dotyczące praktycznego raportowania ESG 

Raportowanie ESG sprowadza się do przekazania przez dany podmiot raportujący informacji w przedmiocie jego działalności i społecznej odpowiedzialności biznesu.  

Podmioty, które będą zobowiązane do raportowania ESG w pierwszej kolejności powinny przeprowadzić wewnętrzną ocenę działalności pod kątem oddziaływania na kwestie środowiskowe (jak np. ślad węglowy, zarządzanie odpadami i korzystanie z zasobów naturalnych), społeczne oraz z zakresu ładu korporacyjnego, czyli w zakresie niezbędnym do raportowania ESG.  

Przeprowadzona ocena/ audyt posłuży jako punkt wyjścia do dalszych działań związanych z raportowaniem, w tym wprowadzenia odpowiednich standardów i procedur.  

Zaleca się gromadzenie odpowiednich danych i informacji z zakresu prowadzonej działalność, a także ich systematyzację. Pomocne mogą okazać się w tym zakresie odpowiednie narzędzia techniczne zbierające dane do zaraportowania. Natomiast warto pamiętać, że ustawa ani dyrektywa nie przewidują obowiązku posiadania konkretnego programu do raportowania.  

Zachęcamy do kontaktu w przypadku dodatkowych pytań. 

https://kkplegal.pl/uslugi/compliance/

Krystyna Mazalik  
adwokat