Egzekucja zakończona sukcesem kontra nagła restrukturyzacja – jak chronić wierzycieli?

Od kilku lat prawnicy KKP Rafał Przybysz i Jakub Malok reprezentowali klientów w postępowaniu egzekucyjnym, w którym dłużnik będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością nie wzbudzał zaufania, i to nie tylko z tego względu, że nie regulował zobowiązań wobec kontrahentów. Postępowanie egzekucyjne trwało kilka lat, a w jego ramach prowadzono egzekucję z nieruchomości. Ostatecznie doszło do zbycia części nieruchomości posiadanych przez dłużnika. Warunki sprzedaży egzekucyjnej okazały się na tyle korzystne, że – zgodnie z przygotowanym planem podziału – uzyskana  kwota pozwalała na zaspokojenie wszystkich kilkunastu wierzycieli w całości wraz z należnościami ubocznymi, pokrycie kosztów postępowania egzekucyjnego, a dłużnik miał otrzymać zwrot nadwyżki środków w kwocie ponad milion złotych.

Ponadto, dłużnik pozostawał właścicielem innych nieruchomości zajętych w toku postępowania egzekucyjnego. Można było odnieść wrażenie, że jest to rozwiązanie korzystne dla wszystkich zainteresowanych, w tym dłużnika. Dłużnik postanowił jednak zaskoczyć wierzycieli.

Instrumentalne wykorzystanie postępowania restrukturyzacyjnego

Kiedy ostatnią czynnością w postępowaniu egzekucyjnym było wypłacenie środków na rzecz wierzycieli, dłużnik postanowił wszcząć postępowanie restrukturyzacyjne informując o ustaleniu dnia układowego. Taki ruch dłużnika powodował konieczność zawieszenia postępowania egzekucyjnego, na podstawie art. 226e w związku z art. 312 prawa restrukturyzacyjnego. Co więcej – wedle interpretacji dłużnika – odpowiednio stosowany art. 312 prawa restrukturyzacyjnego powinien prowadzić do wydania dłużnikowi kwot uzyskanych w egzekucji. Taki sam skutek miałoby przyjęcie układu. Mając na uwadze, że zaufanie do dłużnika było bardzo niskie powyższe działania dłużnika zostały odebrane nie tylko jako złośliwość i próba przeciągnięcia postępowania egzekucyjnego, ale wręcz jako sposób na przeszkodzenie w zaspokojeniu wierzycieli i przejęcie przez dłużnika wyegzekwowanych środków.

Prawnicy KKP podjęli szereg działań zmierzających do tego, aby wyegzekwowane środki nie zostały przekazane dłużnikowi, a postępowanie egzekucyjne mogło być kontynuowane, ponieważ tylko ono dawało gwarancje zapłaty na rzecz klientów całości wierzytelności.

Kroki podjęte przez Kancelarię KKP

W pierwszej kolejności prawnicy KKP wystosowali do komornika pismo, w którym poinformowali o tym, że brak jest podstaw do wydawania środków dłużnikowi, ponieważ art. 226e prawa restrukturyzacyjnego nakazuje odpowiednie (a nie wprost) stosowanie art. 312 prawa restrukturyzacyjnego. Z tego powodu obowiązek przelania środków uzyskanych w postępowaniu egzekucyjnym do masy sanacyjnej nie może być w postępowaniu o zatwierdzenie układu rozumiany jako obowiązek wydania pieniędzy do rąk dłużnika. W trakcie postępowania sanacyjnego zasadniczo dochodzi do odebrania dłużnikowi zarządu majątkiem. Dlatego obowiązek przelania sum uzyskanych w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym jest równoważony odebraniem dłużnikowi prawa zarządu jego majątkiem, co zabezpiecza interesy wierzycieli. W postępowaniu o zatwierdzenie układu taka sytuacja natomiast nie ma miejsca, a dodatkowo w postępowaniu tym nie występuje masa sanacyjna ani jej substytut. Komornik podzielił stanowisko KKP i odmówił wydania wyegzekwowanych kwot dłużnikowi, który się tego aktywnie domagał i ostatecznie złożył skargę na czynność komornika. W postępowaniu wywołanym skargą na czynność komornika prawnicy KKP złożyli pismo wspierające stanowisko komornika.

Niezależnie od powyższego, prawnicy KKP, na podstawie art. 226f prawa restrukturyzacyjnego, złożyli wnioski o uchylenie skutków obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego wskazując, że prowadzi ono do pokrzywdzenia wierzycieli. We wniosku podniesiono argumentację wskazującą, że:

• skutki obwieszczenia nie realizują celów postępowania restrukturyzacyjnego, ponieważ zamiast szybkiego zaspokojenia wierzycieli w postępowaniu egzekucyjnym dochodzi do wstrzymania wypłaty środków;
• postępowanie egzekucyjne gwarantuje większy stopień zaspokojenia wierzycieli;
• brak jest podstaw do prowadzenia przez dłużnika postępowania restrukturyzacyjnego, skoro egzekucja umożliwia zaspokojenie wszystkich wierzycieli w całości.

Sąd staje po stronie wierzycieli

Sąd uwzględnił złożone wnioski i uchylił skutki obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. W treści uzasadnienia sąd potwierdził, że w analizowanej sprawie skutki obwieszczenia o dniu układowym powodują szkodę dla wierzycieli wskazując, że w ocenie Sądu działaniem szkodliwym względem wierzycieli, a nad wyraz faworyzującym dłużnika byłoby uniemożliwienie wierzycielom zaspokojenia się ze środków zgromadzonych przez komornika w wyniku postępowania egzekucyjnego – w szczególności zważając na poziom zaspokojenia (…) Oddając te środki dłużnikowi do zarządu wierzyciele mogą utracić możliwość jakiegokolwiek zaspokojenia swoich interesów.

Dzięki temu możliwe będzie kontynuowanie postępowania egzekucyjnego i zneutralizowano zagrożenie konieczności wydania wyegzekwowanych kwot dłużnikowi, co mogło przekreślić szanse na zaspokojenie.

Ostatnim aspektem pomocy prawnej było głosowanie nad układem, w którym dzięki współpracy z innymi wierzycielami, nie doszło do przyjęcia układu, co definitywnie zabezpiecza interesy klientów KKP.