Co do zasady podstawą wpisu w księdze wieczystej powinien stanowić dokument o określonej formie i treści. Zdarzają się jednak sytuacje, że takiego dokumentu z różnych przyczyn nie można uzyskać. Szczególnie problematyczne dla właścicieli nieruchomości bywają dawne wpisy i ostrzeżenia, które od wielu lat nikogo już nie chronią, jednakże pozostają ciągle ujawnione w księdze wieczystej i mogą budzić poważne wątpliwości kontrahentów, którzy chcą nabyć nieruchomość lub korzystać z niej na podstawie umowy najmu lub dzierżawy. W takiej sytuacji z pomocą mogą jednak przyjść odpowiednie przepisy prawa.
Obowiązujący stan prawny
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, do wniosku o wpis w księdze wieczystej powinno się dołączyć dokumenty, stanowiące podstawę wpisu. Należy w tym miejscu wyjaśnić, że wpisem w księdze wieczystej jest również wykreślenie. Wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu. Co do zasady więc podstawę wpisu w księdze wieczystej (w tym również wykreślenia) może stanowić wyłącznie dokument o określonej formie i treści.
Zdarzają się jednak wyjątkowe sytuację, w których podstawę wpisu w księdze wieczystej może stanowić również przepis prawa. Przykładem jest art. 122 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, który stanowi, że jeżeli ograniczenie możności rozporządzenia nieruchomością lub prawami rzeczowymi na nieruchomości, które przestało być wiążące, jest nadal wpisane w księdze wieczystej, wykreślenie jego może nastąpić z urzędu.
Skontaktuj się z nami!
KontaktDawne wpisy i ostrzeżenia w księdze wieczystej
W księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości będącej własnością naszego Klienta ujawnione było kilka wpisów i ostrzeżeń pochodzących jeszcze sprzed rozpoczęcia II wojny światowej, tj. z lat 30 dwudziestego wieku. Dotyczyły one ustanowienia zarządu przymusowego oraz wszczęcia egzekucji z nieruchomości. Klient nie posiadał niestety żadnych dokumentów, które potwierdzałyby, że powyższe wpisy i ostrzeżenia są nieaktualne. Stanowiło to problem z ich wykreśleniem z księgi wieczystej.
Chcąc jednak pomóc naszemu Klientowi, złożyliśmy wnioski do sądu wieczystoksięgowego, w których wykazaliśmy, że podstawę prawną wykreślenia wpisów i ostrzeżeń z księgi wieczystej powinien stanowić w tym przypadku przepis prawa, a mianowicie art. 122 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
Do każdego z wniosków przygotowaliśmy rozbudowane uzasadnienie prawne, w którym uargumentowaliśmy, że powyższe wpisy i ostrzeżenia są bezprzedmiotowe. Wykazaliśmy m.in. że prawa, które były nimi chronione zdezaktualizowały się co najmniej kilkadziesiąt lat temu. A zatem funkcjonowanie w księdze wieczystej takich wpisów i ostrzeżeń pozostawałoby sprzeczne z zasadą jasności i przejrzystości ksiąg wieczystych. Skoro uprawnienia z nich wynikające dawno już wygasły, to przedmiotowe wpisy i ostrzeżenia nie niosą już za sobą żadnego pożytku.
W naszej ocenie powyższe okoliczności przemawiały za tym, że wpisy i ostrzeżenia przestały być wiążące. A zatem zaistniały przesłanki do zastosowania art. 122 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Co prawda wykreślenie na podstawie tego przepisu przez sąd wpisanych w księdze wieczystej ograniczeń powinno nastąpić z urzędu, niemniej jednak nie wyklucza to możliwości złożenia wniosku w tym zakresie przez właściciela nieruchomości. Tak też uczyniliśmy reprezentując naszego Klienta.
Korzystne postanowienia w sprawie
Na skutek złożonych przez nas wniosków, sąd wieczystoksięgowy wykreślił nieaktualne wpisy i ostrzeżenia z księgi wieczystej. Sąd podzielił przedstawioną przez nas argumentację, że podstawę prawną ich wykreślenia stanowi art. 122 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
W konsekwencji podjętych przez nas kroków prawnych, umożliwiliśmy naszemu Klientowi swobodne dysponowanie należącą do niego nieruchomością.
Sprawę prowadził r.pr. Piotr Boczkowski
